KOLARSTWO W HAJNÓWCE

1) Początki kolarstwa w Hajnówce

  Kolarstwo już przed wojną absorbowało miłośników sportu w Hajnówce. W powstałym w TG Sokół założono w 1930 r.sekcję cyklistów. Do założonej w roku 1934 organizacji PWL należeli w Hajnówce  cykliści: Stefan Szpakowicz (czołowy kolarz rejonu), Jan Majewski, Marian Rycenbel i Popek. Wyścigi kolarskie odbywały się na trasie: Białowieża – Bielsk Podlaski – Siemiatycze

Grupa kolarzy przed startem do wyścigu w 1934 r.

Zwycięzca na mecie

Z grupy entuzjastów kolarstwa, którzy uprawiali tę dyscyplinę sportu w drugiej połowie lat 50 – tych najlepsze wyniki osiągał Mieczysław Ludwiczak.

Startował i wygrywał w wyścigach dla niezrzeszonych organizowanych przez ZMP m.in. w powiecie hajnowskim, w Mońkach, Kolnie  i w Bielsku Podlaskim.

Wraz z nim kolarstwo uprawiali bracia Zaborowscy, Jan Porzeziński, Emil i  Stanisław Dąbrowscy, Paweł Ostapczuk, Jan Stańko, Marian Pawłowski. W wyścigach organizowanych dla zawodników zrzeszonych mieścili się w pierwszej dwudziestce. Po zakończeniu kariery sportowej M.Ludwiczak zdobył uprawnienia instruktorskie i sędziowskie. Gdy w 1963 r. powstała sekcja kolarska w klubie Puszcza, jej kierownikiem i trenerem został właśnie M.Ludwiczak. W ramach popularyzacji kolarstwa organizował wyścigi dla niezrzeszonych na rowerach turystycznych oraz dla zaawansowanych. W roku 1966 najlepszy zawodnik Puszczy – Wł. Mazurczuk w kilku lokalnych 4 wyścigach plasował się w pierwszej piątce, a w wyścigu w Przemyślu na 30 km zajął 2 miejsce. Do wyróżniających zawodników zaliczali się – A.Trusiewicz, M.Gmiter, B.Janicki, J.Łuksza, bracia T. i M. Jóźwiakowie. W 1967 roku sekcja kolarska w Puszczy przestała istnieć.

2) Działalność pod patronatem LZS

  W 1969 r. kolarstwo odrodziło się dzięki LZS. Wkrótce patronat nad sekcją kolarską objął PZGS „Samopomoc Chłopska”, udostępniając swoje samochody do przewozu sprzętu i zawodników oraz zakupując sprzęt. Sekcja otrzymała nazwę LZS „Spółdzielca”. Z grupy 50-ciu entuzjastów, którzy rozpoczęli treningi pod okiem P. Ostapczuka  pozostało 9 zawodników, którzy wkrótce zaczęli osiągać sukcesy. Trenerem koordynatorem z ramienia Wojewódzkiego Zrzeszenia LZS był Jerzy Kłoszewski. W roku 1970 Jerzy Kuczko wygrał w Bielsku Podl. finał okręgowy LZS. W roku 1971 drużyna młodzików  w składzie J. i A. Kuczko, Karpiuk i Litwiniuk zajęła 4 miejsce w Mistrzostwach Polski LZS w jeździe drużynowej a Jerzy Kuczko indywidualnie wygrał szosową jazdę na czas. W wyścigu 3-etapowym po Ziemi Krasnostawskiej drużynowo wśród młodzików wygrali kolarze LZS Spółdzielca  a J.Kuczko zajął indywidualnie 4 miejsce. Wielkim popisem tego kolarza był występ na Festiwalu XXV-lecia LZS, w którym wygrał dwa spośród trzech wyścigów. Powyższe wyniki znalazły odzwierciedlenie  w challenge’u kolarskim dla młodzików, w którym J.Kuczko zajął 9 miejsce w Polsce, 27. był Karpiuk, 34. – A.Kuczko, 41. – Litwiniuk, zaś drużynowo 6 miejsce zajął LZS Spółdzielca.

 
Kolarze LZS Hajnówka: J. Kuczko, A. Kuczko, J. Gołąb, J. Gawryluk, Litwiniuk, L.  Karpiuk, M. Kuczko

  Rok 1972 przyniósł J.Kuczce mistrzostwo Polski Zrzeszenia LZS wśród juniorów, natomiast wśród młodzików w zawodach okręgowych doskonale sobie radził A.Kuczko. Jurek i Andrzej zostali mistrzami województwa w swoich kategoriach wiekowych. w wyścigach ogólnopolskich J.Kuczko wygrał wyścig po Ziemi Lubelskiej. Nasi kolarze startowali również w mistrzostwach województwa   w konkurencjach torowych (faktycznie na szosie) - w wyścigu na 1 km 2. miejsce zajął J.Gołąb,   a J.Kuczko wygrał 4 km na dochodzenie. W jeździe parami J.Kuczko i L.Karpiuk zajęli  2. miejsce.

W challenge’u ogólnopolskim wysoko uplasował się J.Kuczko, dzięki czemu znalazł się w kadrze Polski juniorów i został objęty przygotowaniami do Mistrzostw Europy w 1973 r, które odbyć się miały w Monachium.

3) Międzynarodowa kariera Jerzego Kuczki

  Rok 1973 był pomyślny dla J.Kuczki. Na początku sezonu wygrał wyścig w Sobótce. Później w ramach przygotowań kadry juniorów na ME wystąpił w sześcioetapowym wyścigu w Austrii zajmując na etapie jazdy drużynowej 2. miejsce (jechał z nim Cz.Lang, J.Jankiewicz, R.Wieczorek)  a na jednym z etapów zajął 3. lokatę. Podczas wyścigu szosowego ME w Monachium J.Kuczko znalazł się w 4 - osobowej grupie uciekinierów, z której odpadł tuż przed metą po przebiciu gumy. Pomoc techniczna przyjechała za późno i nasz kolarz ukończył zawody na 17 miejscu.

  Również dobre wyniki osiągali inni kolarze LZS - u. W szosowych mistrzostwach okręgu wygrali drużynowy wyścig na 40 km jadąc w składzie: A. i J.Kuczko, Karpiuk i Kondraciuk oraz jazdę parami A. i J. Kuczko wśród juniorów. W indywidualnych mistrzostwach okręgu wygrał J.Kuczko a 3 był L.Karpiuk. We wrześniu A. i J. Kuczko oraz L.Karpiuk znaleźli się w reprezentacji województwa białostockiego na III Ogólnopolskiej Olimpiadzie Młodzieży w Krakowie. Jerzy Kuczko był czwarty   w jeździe na czas, zaś drużyna Białegostoku z naszymi kolarzami zajęła 5. miejsce.

  W ogólnopolskim challenge’u J.Kuczko znów zajął 9 miejsce i zakwalifikował się do kadry olimpijskiej a A.Kuczko znalazł się w kadrze narodowej juniorów.

  Rok 1974 J. i A.Kuczko zaczęli od zwycięstw w zawodach okręgowych, W wyścigach ogólnopolskich A.Kuczko zajął 4. miejsce w Memoriale P.Nerki oraz 2. miejsce w imprezie dożynkowej w woj. poznańskim. W indywidualnych mistrzostwach województwa wśród seniorów    2.  miejsce zajął Jurek      a wśród juniorów takie samo miejsce miał Andrzej. W wyścigu na dystansie 100 km dla juniorów Andrzej zajął 1. miejsce. J.Kuczko startował jako członek kadry młodzieżowej     w XIV Międzynarodowym Tygodniu Kolarskim w Dubnicy. Na drugim etapie oddał swój rower liderowi imprezy Stanisławowi Szoździe i nie ukończył wyścigu. W challenge'u za 1974 r, wśród orlików J.Kuczko znalazł się na 8. miejscu i w związku ze służbą wojskową znalazł się w grupie młodzieżowej PKOl szkolonej w CWKS Legia pod kierunkiem A.Trochanowskiego. A.Kuczko  w challenge’u juniorów znalazł się na 28. miejscu w Polsce i na 1. miejscu w województwie. Startując w barwach Legii J.Kuczko razem z S.Oszustem zajęli 10 miejsce w mistrzostwach Polski w jeździe parami.

  Rok 1975 rozpoczął się w Hajnówce przełajami, w których zwyciężyli A.Kuczko wśród seniorów  i M.Kuczko wśród juniorów. W sekcji kolarskiej ćwiczyło 18 zawodników pod okiem instruktora Anatola Boruty. W indywidualnych mistrzostwach województwa 4 miejsce zajął A.Kuczko.

  W 1976 r. kilka dobrych występów w wyścigach ogólnopolskich zanotował A.Kuczko – 10. miejsce w Wyścigu Naszej Trybuny i 14. miejsce w Ogólnopolskim Wyścigu w Lublinie.

Znów w barwach LZS Spółdzielcy zaczęli jeździć A. i J.Kuczko. W porównaniu do poprzednich lat nastąpiła obniżka wyników. W challenge’u wojewódzkim seniorów 2.miejsce zajął A.Kuczko a 3. J.Kuczko. Drużynowo Spółdzielca był drugi. Również wśród juniorów Spółdzielcy nie działo się najlepiej. Na 9. miejscu sklasyfikowano J.Charkiewicza a na 10. M.Kuczkę.  Drużynowo Spółdzielca na 3-4 miejscu.                               

4) W barwach LKK Spółdzielca Hajnówka

  20.03.1977 w Urzędzie Gminy i miasta Hajnówka odbyło się zebranie założycielskie Ludowego Klubu Kolarskiego Spółdzielca, którego Prezesem został Jan Chilimoniuk. Klub miał objąć swoim zasięgiem teren całego województwa. Początkowo skupiał ponad 20 kolarzy w tym braci Kuczków.  W Klubie pojawił się nowy talent- Leszek Antoniuk. W czasie mistrzostw okręgu w przełajach wygrał rywalizację wśród juniorów młodszych pozostawiając daleko w  tyle faworyta Dariusza Zakrzewskiego. Pod koniec  kwietnia w ogólnopolskim kryterium ulicznym 3 miast -   Grudziądz, Chełmno, Toruń zajął 6.  miejsce, a 1 maja wygrał wyścig w Białymstoku na 20 km. W czerwcu w mistrzostwach okręgu juniorów  mł. był trzeci  w jeździe indywidualnej na 15 km  oraz był w drużynie juniorów , która wywalczyła  3. miejsce  w jeździe drużynowej na 50 km. 3.07. w imprezie towarzyszącej wyścigowi Naszej Trybuny L. Antoniuk wygrał wyścig dla juniorów młodszych z Warszawy, Mazowsza i Białostocczyzny- znów przed  D. Zakrzewskim. W lipcu L. Antoniuk jeździł b. aktywnie na trasie 3-etapowego wyścigu  „Do bram Bieszczad w Przemyślu. 

   W 1978 r. L. Antoniuk nadal odnosił sukcesy. Pod koniec czerwca podczas Małego Memoriału P. Nerki  zajął na    II etapie 3. miejsce. a jazdę indywidualną zakończył na 7. miejscu. W ogólnej klasyfikacji  był 6.  Również trzeci był podczas ogólnopolskiego kryterium ulicznego rozegranego 13.08. w Hajnówce na dystansie 30 km. W challenge za 1978 r. L. Antoniuk zajął 2. miejsce w województwie wśród juniorów młodszych, a seniorzy zajęli 3. miejsce.

   Nie widząc perspektyw na dalszy rozwój umiejętności w LKK Spółdzielca bracia Kuczkowie przenieśli się do Warszawy do klubu Stal FSO, przemianowanego później na Polonez, w którym jeździł i trenował słynny Ryszard Szurkowski. W ramach rozliczeń LKK Spółdzielca otrzymał  5 rowerów marki Jaguar. W Polonezie mechanikiem był najmłodszy z braci Mirosław, który dołączył do nich w 1979 r. Przedtem zdążył zająć 5. miejsce w challengeu  w województwie wśród seniorów.

Ryszard Szurkowski i Jerzy Kuczko, mistrzowie Polski w jeździe parami w 1980 r.

  Sekcja kolarska LKK Spółdzielca działała jeszcze do  połowy lat osiemdziesiątych pod kierunkiem Mieczysława Ludwiczaka, lecz bez braci Kuczków trudno było o spektakularne sukcesy na arenie ogólnopolskiej. Nadal na szosach naszego województwa dobrze spisywał się L. Antoniuk. Na inaugurację sezonu pojechał do Augustowa, gdzie okazał się najlepszy wśród juniorów i dotrzymał koła najlepszym seniorom województwa. Na szosach Suwalszczyzny uzyskał awans do VI Ogólopolskiej  Spartakiady Młodzieży zajmując 11. miejsce w wyścigu juniorów na liczącej 133  km trasie Banie Mazurskie-Gołdap. 22.07.1979 r. wystąpił w barwach województwa białostockiego w VI  OSM w Bydgoszczy zajmując w wyścigu indywidualnym 15. miejsce. 19-20.05.1980 r. podczas wspólnych  mistrzostwach województw białostockiego i suwalskiego w Giżycku  był drugi w jeździe indywidualnej oraz wygrał jazdę ze startu wspólnego. O klasie Leszka Antoniuka świadczą zwycięstwa nad póżniejszym zawodowcem-Dariuszem Zakrzewskim. W czasie służby wojskowej nadal uprawiał kolarstwo lecz w gronie seniorów nie odnosił sukcesów.

    Rok 1982 hajnowscy kolarze rozpoczęli wyścigiem w Białymstoku. 4.05. R.Zdanowicz wygrał wyścig mów na 30 km Knyszyn – Fasty, a M.Sołowianiuk był trzeci wśród juniorów na dystansie 50 km na trasie Fasty – Krypno – Fasty. Na początku czerwca hajnowscy kolarze wzięli udział  w Memoriale P.Nerki w Łomży, niestety Doliński i Awksjentjuk wycofali się po kraksie. W dniach 2 – 4. 07. rozegrano wyścig po Ziemi Hajnowskiej w obsadzie ogólnopolskiej. W kryterium ulicznym młodzików R.Zdanowicz zajął 2. miejsce, a na III etapie wyścigu ogólnopolskiego juniorów M.Sołowianiuk zajął 2. lokatę (w ogólnej klasyfikacji był siódmy). Podczas Wojewódzkiej Spartakiady Młodzieży zespół LKK Spółdzielca zajął 3. miejsce w jeździe drużynowej na czas. Sezon 1983 dobrze rozpoczął R.Zdanowicz, zajmując w Białymstoku 2. miejsce wśród młodzików na dystansie 25 km. W hajnowskiej kadrze prym wiedli Marek Muśko i Mirosław Sołowianiuk (odpowiednio: 2. i 3. miejsce w wojewódzkim challenge’u juniorów za rok 1983) oraz Robert Zdanowicz (trzeci w klasyfikacji młodzików). W drużynowym rozliczeniu sezonu LKK Spółdzielca (80 pkt.) uległ tylko Gwardii Białystok (142 pkt.). W roku 1984 r. juniorzy drużynowo zajęli ponownie 2. miejsce. Na otwarcie sezonu 1985 hajnowscy zawodnicy wystartowali na początku maja w Giżycku na mistrzostwach Suwalszczyzny. W indywidualnej jeździe na czas M.Sołowianiuk zajął 2. miejsce, podobnie jak para M.Sołowianiuk – S.Fiłonowicz. Mimo widocznych sukcesów sekcja kolarska rozpadła się po wyjeździe trenera za granicę. Kilku najbardziej wytrwałych kolarzy kontynuowało kariery w  Białymstoku.  Po powrocie do Hajnówki na początku lat dziewięćdziesiątych Jerzy Kuczko próbował reaktywować sekcję kolarską, lecz brak zainteresowania ze strony władz i przede wszystkim brak pieniędzy spowodował, że ten zamiar się nie powiódł.

  Rozwój kolarstwa w Hajnówce był możliwy dzięki działaczom, trenerom i sędziom kolarskim Puszczy i LZS i LKK Spółdzielca – M.Chilimoniukowi, J.Panasiukowi, M.Ludwiczakowi, W.Nowikowi, T.Dudnikowi, B.Buszce i M.Wenisławskiemu oraz dzięki rodzicom zawodników. Mieczysław Ludwiczak za zasługi dla kolarstwa polskiego otrzymał srebrną odznakę PZKol. w 1984 roku. Przynależność do sekcji kolarskiej w Hajnówce kilku dyplomowanych sędziów, pozwoliła na samodzielną organizację ogólnopolskich imprez kolarskich, a także wyścigów dla młodych adeptów tego sportu z okolic Hajnówki. Jako ciekawostkę podam fakt, iż pierwszy lekarz tych zawodów – Mikołaj Grygoruk, towarzyszył peletonowi z podręczną apteczką na motocyklu. W latach późniejszych tę ważną funkcję przejął dr Lemberg, korzystając jednak z bardziej dogodnego środka transportu.

5) Największe sukcesy

MP Młodzików:

1971 – jazda drużynowa na czas – 4. miejsce LZS Spółdzielca (Litwiniuk, Karpiuk, bracia Kuczko).

MP LZS:

1972 – jazda indywidualna na czas – 1. miejsce Jerzy Kuczko,

Ogólnopolska Olimpiada Młodzieży:

1973 – jazda indywidualna na czas – 4. miejsce Jerzy Kuczko,

1973 – jazda drużynowa na czas – 5. miejsce Białystok ( bracia Kuczko, Karpiuk)

Wyścigi ogólnopolskie:

1971 – Wyścig „Po Ziemi Krasnostawskiej” – 1. miejsce ind. J.Kuczko, 4. miejsce drużynowo LZS Spółdzielca,

1971 – Festiwal LZS W Krakowie – 1. miejsce Jerzy Kuczko w jeździe indywidualnej na czas i w wyścigu na 75 km,

1972 – Wyścig  Po Ziemi Lubelskiej – 1. miejsce Jerzy Kuczko,

1973 – Wyścig w Sobótce – 1. miejsce Jerzy Kuczko,

1973 – trzyetapowy wyścig w Przemyślu – 1. miejsce Jerzy Kuczko,

1974 – Wyścig Dożynkowy w Pleszewie – 2. miejsce Andrzej Kuczko,

1974 – Memoriał P.Nerki – 4. miejsce Andrzej Kuczko,

1974 – Wyścig Orlików we Wrocławiu – 6. miejsce Jerzy Kuczko,

1976 – XXVII Wyścig  Naszej Trybuny -       10. miejsce Andrzej Kuczko,

1976 – Ogólnopolski wyścig w Lublinie – 14. miejsce Andrzej Kuczko,

Wyścigi międzynarodowe:

1973 – wyścig sześcioetapowy w Austrii – 3. miejsce indywidualnie na etapie – J.Kuczko, 2. miejsce    w jeździe drużynowej (Lang, Wieczorek, Jankiewicz, Kuczko),

1973 – I ME Juniorów w Monachium – 17. miejsce indywidualnie,

Ogólnopolskie Challenge Kolarskie:

1971 – młodzicy: 9. miejsce J.Kuczko, 27. miejsce L.Karpiuk, 34. miejsce A.Kuczko, 41. miejsce Litwiniuk, drużynowo 6. miejsce LZS Spółdzielca Hajnówka,

1973 – juniorzy: 9. miejsce J.Kuczko,

1974 – juniorzy: 8. miejsce J.Kuczko, 28. miejsce A.Kuczko,

Kadra Polski Juniorów: Jerzy Kuczko 1973 – 74, Andrzej Kuczko 1974,

Kadra Polski Orlików (Młodzieżowa): Jerzy Kuczko 1975.

Kuczko Jerzy (55) – pierwsze sukcesy zaczął odnosić w roku 1970. W latach 1971 – 74 odniósł szereg sukcesów w kategorii młodzików i juniorów. Dzięki dobrej jeździe indywidualnej został mistrzem Polski młodzików w 1971 i mistrzem Polski LZS juniorów w 1972 r. Reprezentował Polskę   w wyścigach międzynarodowych, startował w ME Juniorów, zajmując 17. miejsce. Podczas służby wojskowej w latach 1974 – 76 reprezentował CWKS Legię - startując w Tour de Pologne, Wyścigu Przyjaźni, Wyścigu Dookoła Jugosławii, w Słowacji. W 1978 r. przeniósł się do FSO Stal (późniejszy Polonez), gdzie startował z Ryszardem Szurkowskim. W roku 1980 zdobyli mistrzostwo Polski   w jeździe parami na szosie. W MP w jeździe indywidualnej zajął 6. miejsce w 1979 r., 9. miejsce rok później. W tym samym roku wygrał kryterium uliczne w Berlinie Zachodnim. Był znany z postawy fair play – w 1974 r. podczas wyścigu w Dubnicy oddał swój rower Stanisławowi Szoździe, a w 1978 r. podczas indywidualnych MP w jeździe na czas oddał koło Tadeuszowi Mytnikowi, tracąc szansę na dobre miejsce. Za ten gest został wyróżniony w konkursie „Sztandaru Młodych” nagrodą Fair Play. Jurkowi niewiele brakowało, by wystąpić na Wyścigu Pokoju i Igrzyskach w Moskwie. Uznano jednak, że jest nie rozwojowy i postawiono na młodzież. Wówczas wyjechał z Polski i w latach osiemdziesiątych trenował z powodzeniem młodych kolarzy w RFN. Obecnie prowadzi Zajazd w Zwierzyńcu na trasie do Białowieży.własne przedsiębiorstwo.

 
Jerzy Kuczko

Kuczko Andrzej (56) – nie tak uzdolniony, jak jego starszy brat, ale z powodzeniem walczący   w zawodach ogólnopolskich. Członek kadry narodowej juniorów w roku 1974, reprezentant LZS Spółdzielca i Poloneza Warszawa. Największe sukcesy odnosił w roku 1974 – 2. miejsce podczas Wyścigu Dożynkowego w Pleszewie, 4. miejsce w Memoriale P.Nerki, 4. pozycja w Wyścigu Orlików we Wrocławiu.

Andrzej Kuczko

Antoniuk Leszek (61) - nie wykorzystany talent (brak konkurencji w klubie), reprezentant  województwa w Ogólnopolskiej Spartakiadzie Młodzieży, występował w wielu wyścigach ogólnopolskich. Jako junior dorównywał klasą późniejszemu kolarzowi zawodowemu-Dariuszowi Zakrzewskiemu.

Leszek Antoniuk

Ryszard Pater.