NOWE  REZERWATY

            10 czerwca 2003 r. został zatwierdzony w Ministerstwie Środowiska Plan Urządzenia Lasu dla LKP Puszcza Białowieska na lata 2002 – 2011; na zatwierdzenie czekał od początku roku 2003. Dwa tygodnie później, 25 czerwca, ukazało się rozporządzenie ministra Środowiska o uznaniu za rezerwat przyrody pod wspólną nazwą Lasy Naturalne Puszczy Białowieskiej 8 581 ha lasów LKP, z czego 3 849 ha znajduje się w Nadleśnictwie Hajnówka. Leśnicy Plan Urządzenia Lasu otrzymali, ale będą realizowali go na powierzchni znacznie okrojonej w stosunku do tej, na którą został sporządzony.

            Problemy leśników przedstawię osobno, tu zajmę się utrudnieniami, które mogą dotknąć mieszkańców okolic Puszczy.

            Większość ograniczeń w utworzonych wcześniej rezerwatach dotyczy działań leśników, inne zakazy są oczywiste i obowiązują również na obszarze Puszczy, a dotyczą: niszczenia gleby, pozyskiwania kopalin, wypasu zwierząt gospodarskich, niszczenia gniazd, wznoszenia budowli. (Gdybym wiedział, że obowiązuje zasada co nie jest zabronione, jest dozwolone już dawno wzniósłbym jakąś budowlę, teraz jest po ptakach). Mieszkańców dotyczył zakaz zbioru owoców i roślin (grzyby zaliczano wówczas do roślin) – trudno jest ocenić na ile był on respektowany; gdybym zbierał grzyby w rezerwatach, moja wiedza na ten temat byłaby większa.

            Zarówno zarządzenie ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z 15.X.1979 r.(dot. rezerwatu Szczekotowo, ale podobne miały inne rezerwaty) zakazujące przebywania poza miejscami wyznaczonymi, jak i rozporządzenie ministra Środowiska z 25.VI.2003 r.  zabraniające ruchu pieszego, rowerowego, narciarskiego, jazdy konnej wierzchem poza szlakami do tego wyznaczonymi, a odnoszące się do rezerwatu Lasy Naturalne PB, przestrzegane dosłownie, uniemożliwiają wstęp do rezerwatów.

            Zarządzenia swoje, a życie swoje – w żadnym z dotychczas utworzonych rezerwatów nie ma miejsc wyznaczonych do przebywania, ale nie słyszałem o jakichkolwiek restrykcjach stosowanych wobec osób przebywających w rezerwatach – domniemywać należy, że podobnie martwy będzie przepis o zakazie wstępu do nowego rezerwatu poza wyznakowanymi szlakami, ponieważ tych szlaków po prostu nie będzie. (Rozważania te nie dotyczą rezerwatów Podcerkwa i Podolany, gdzie obowiązują nieco inne zasady).

            Rozporządzenie ministra Środowiska w sprawie uznania za rezerwat Lasy Naturalne PB jest w kwestii zbieractwa nieco łaskawsze – nie tylko zezwala na zbiór grzybów jadalnych, ale nie używa się w nim określenia na użytek własny. Konia z rzędem temu, kto potrafi połączyć zbieranie grzybów i poruszanie się po wyznakowanych szlakach.

            Moim zdaniem wydawanie zakazu zbioru owoców i ziół w rezerwacie jest nieporozumieniem, jeśli występują tam one pospolicie. Takie zapewnienia, jak przyjazna mieszkańcom ochrona przyrody mają się w tym kontekście jak pięść do nosa – większość, jeśli nie wszystkie stanowiska żurawiny błotnej w Nadleśnictwie Hajnówka znajdują się na obszarze rezerwatu, podobnie jest z jagodnikami przy trybie Zielonej. Ludzie zbierali żurawiny i czarne jagody od lat i nie miało to żadnego wpływu na ich owocowanie – odebranie im tej możliwości będzie powodowało niepotrzebne frustracje, prowadziło do łamania zakazów, a więc i dewaluacji prawa i rodziło przeświadczenie, że ochrona przyrody skierowana jest przeciw interesom mieszkańców. Ochronę przyrody rodem z kosmosu można było prowadzić na niewielkim obszarze Puszczy – jedni na księżycowe zakazy wzruszali ramionami, inni je obchodzili – dziś, gdy powierzchnia rezerwatów wynosi prawie 1/3 obszaru NH niektóre zakazy należy po prosu wyeliminować.                                                 

TT

Urząd Miasta Hajnówka  17-200 Hajnówka ul. Zina 1
tel. 0 prefix 85 6822180, 6826444