PROGRAM  ŻUBR

            Prace nad Programem Żubr nabierają rozmachu, powstały już grupy robocze przypisane poszczególnym tematom.

            Na część projektu związaną z badaniami naukowymi autorzy proponują przeznaczyć ok. 10 mln euro, na część dotyczącą budowy infrastruktury ok. 50 – 100 mln euro; są to kwoty przyprawiające o zawrót głowy, tym niemniej należy zachować spokój i przeanalizować pojawiające się wątpliwości i uwagi.

            Pierwsza wątpliwość dotyczy rozmieszczenia żubrzego stada na obszarze od Siemiatycz do Supraśla (n.b. żubr w Puszczy Knyszyńskiej już jest) – powstaje pytanie, czy nie osłabiłoby to atrakcyjności Puszczy Białowieskiej jako ostoi żubra?

            O wiele poważniejszy wydaje się problem wynikający z relacji żubr – człowiek i żubr – las na obszarze znajdującym się wzdłuż Szlaku Żubrowego. Mieszkańcy Hajnówki pamiętają perypetie z żubrami na Cmentarzu Katolickim po posadzeniu na niektórych grobach kapusty ozdobnej, która okazała się być przysmakiem naszego króla; dość poważne kłopoty z żubrami wychodzącymi w poszukiwaniu pożywienia na pola, łąki, a nawet do zagród mieli kilka lat temu mieszkańcy okolic Puszczy. Takie zachowanie się żubrów wydaje się wielce prawdopodobne tym bardziej, że program renaturalizacji żubra przewiduje m.in. rezygnację z dokarmiania zwierząt. Żubr bywa zwierzęciem nieobliczalnym, a jego pozorna powolność może prowadzić do nieoczekiwanych i nieprzyjemnych zdarzeń. Również turyści, a może zwłaszcza oni mogą prowokować napotkane żubry do zachowań niebezpiecznych dla człowieka.

            Należy też pamiętać o tym, że znaczna część lasów poza obszarem Puszczy to lasy prywatne i to, co leśnicy z Lasów Państwowych znoszą, bo znosić muszą, niekoniecznie musi dotyczyć właścicieli prywatnych lasów. Młody, zwarty drzewostan nawiedzony przez żubry może okazać się wizją spędzającą sen z powiek właścicielom takiego lasu.

            Spotkanie z żubrem mogłoby być momentem kulminacyjnym wędrówki rozpoczynanej od północy bądź południa Szlaku Żubrowego, natomiast oferta turystyczna tych terenów powinna przede wszystkim eksponować walory lokalne.

            Pewien umiar należy też zachować  przy ustawianiu tablic informacyjnych i kierunkowskazów – tego rodzaju informacje są oczywiście bardzo potrzebne, ale ich lokalizacja powinna być tak pomyślana, aby nie stały się przedmiotem wandalizmu, inaczej w dość krótkim czasie zamiast informować, będą szpecić okolice szlaku.

                                            *                          *                      *

            Powyższe wątpliwości zgłosiłem podczas spotkania podsumowującego dotychczasowe prace zespołu roboczego Turystyka, w którym uczestniczyły osoby związane z tą branżą. Spotkanie odbyło się 14.05. w Urzędzie Miasta; prowadził je koordynator zespołu Mirosław Awksentiuk, na pytania odpowiadał Krzysztof Niedziałkowski z Zakładu Badania Ssaków PAN w Białowieży.

            Odciążenie turystyczne Białowieży już obecnie staje się koniecznością i temu właśnie ma m.in. służyć wyprowadzenie żubrów poza Puszczę Białowieską. (O zbytnim zagęszczeniu ruchu turystycznego mówiono również podczas seminarium Szanse i zagrożenia turystyki w regionie Puszczy Białowieskiej).

            Rozmieszczanie żubrów wzdłuż Szlaku Żubrowego będzie miało przebieg długofalowy, wieloletni, a przy opracowaniu i realizacji projektu znaczący udział będą mieli przedstawiciele samorządów lokalnych i leśnicy.

            Krzysztof Niedziałkowski przedstawił w skrócie najważniejsze kierunki działań zaproponowane przez zespół Turystyka.

-         Stworzenie całościowego systemu szlaków w oparciu o szlaki istniejące, oraz szlaki nowotworzone.

-         Stworzenie sieci punktów informacji turystycznej.

-         Prowadzenie akcji promocyjnej skierowanej zarówno do mieszkańców, jak i do potencjalnych turystów.

-         Wspieranie rozwoju bazy noclegowej opartej na gospodarstwach agroturystycznych, popieranie rolnictwa ekologicznego.

-         Promowanie wzorów architektonicznych odróżniających Podlasie od pozostałych części kraju.

-         Organizacja cyklu imprez o charakterze folklorystycznym w różnych miejscowościach Krainy Żubra.  

Zasadniczą trudnością będzie stworzenie efektywnego systemu pomocy przy pisaniu projektów. Najlepszym wyjściem będzie napisanie przykładowych wniosków projektów i szerokie udostępnienie ich potencjalnym wnioskodawcom. 

TT

Urząd Miasta Hajnówka  17-200 Hajnówka ul. Zina 1
tel. 0 prefix 85 6822180, 6826444