Home

Ilo�� ods�on: 3576   Data publikacji:  2006-10-20

Atlantyda dla synagogi

   

Akcja Atlantyda, w kt�rej uczestnicz� osadzeni z Aresztu �ledczego w Hajn�wce powoduje nie tylko odnawianie zabytk�w powiatu hajnowskiego, ale r�wnie� zainteresowanie lokalnych samorz�d�w dawnymi zaniedbanymi miejscami, kt�re warto ocali� od zapomnienia.

       Dzi�ki poczynaniom uczestnik�w akcji, „�wiat�o ujrza�y” mi�dzy innymi stare �ydowskie cmentarze w Narewce, Narwii i Nowym Berezowie. Wsp�lnie z w�adzami samorz�dowymi zostan� one wkr�tce ogrodzone parkanem z kamieni i zabezpieczone przed dalszym niszczeniem. Zabytkowe nekropolie uporz�dkowano w porozumieniu z Komisj� Rabiniczn� ds. Cmentarzy w Biurze Rabina Schudricha, kt�ra czuwa�a nad przestrzeganiem rygorystycznych zasad zachowania na cmentarzu. Przedstawiciele Warszawskiej Gminy �ydowskiej wsp�lnie z Arturem Cyrukiem, wychowawc� hajnowskiego Aresztu �ledczego, prywatnie fascynat� kultury judaizmu, spowodowali, �e 31 pa�dziernika do Narewki przyjad� z Izraela potomkowie narewkowskich �yd�w. Blisko 40 os�b po raz pierwszy zobaczy groby swoich dawnych przodk�w i zajmie si� ich piel�gnowaniem. Izraelska wycieczka by� mo�e zwiedzi star� synagog� w Orli.

     - Mo�e to b�dzie szansa na uratowanie tego pi�knego zabytku – m�wi Artur Cyruk – Wielokrotnie by�y podejmowane pr�by wyremontowania synagogi. Z informacji, kt�re przekaza� mi Jan Jagielski z �ydowskiego Instytutu Historycznego, ju� kilkakrotnie przekazywane by�y pieni�dze na jej remont. Jaka by�a ich wielko�� oraz losy nie wiadomo, bo by�o to dawno.
     Osiemnastowieczna synagoga w Orli, cz�sto w przesz�o�ci okre�lana jako ”Wielka” z racji znaczenia i faktycznych gabaryt�w, niszczeje w zastraszaj�cym tempie. Starania gminnych w�adz o remont, nie znajduj� w ich ocenie odzwierciedlenia w zainteresowaniu obiektem najbli�szej gminy �ydowskiej.

      - Zacz�li�my rozmowy z gmin� �ydowsk� pi�� lat temu - informuje Irena Odzijewicz, sekretarz Urz�du Gminy Orla – ale pomimo kilku wizyt jej przedstawicieli, nic z nich nie wynik�o. Pieni�dze przekazane przez Jana Jagielskiego z Fundacji Wiecznej Pami�ci zosta�y wydane na oszklenie okien i wykonanie kostki na drodze dojazdowej. Dwie ostatnie wizyty by�y wy��cznie w sprawie roszcze� o przej�cie maj�tku. Na pocz�tku pa�dziernika tego roku przedstawiciel Zwi�zku Gmin Wyznaniowych �ydowskich, kt�ry go�ci� w Orli, stara� si� jedynie odzyska� zap�at� za teren dojazdowy do synagogi, kt�ry utwardzili�my i wykorzystujemy jako gminn� ulic�. Nie by�o mowy o dalszych jej losach i remoncie, kt�rego wymaga natychmiast.

    - Nie ma tak pi�knego i zabytkowego obiektu nawet w dalszej okolicy. Jego odnowienie stanowi niebagateln� kwot�, kt�rej �adna gmina nie jest w stanie zabezpieczy� – m�wi Artur Cyruk – Jednak z moich informacji zdobytych podczas prowadzenia „Akcji Atlantyda” wynika, �e szansa na pozyskanie funduszy istnieje. W swoich dzia�aniach, licz�c na wsp�prace z w�adzami Orli, b�d� czyni� starania, aby nag�o�ni� ten problem. By� mo�e nawi�zanie wsp�pracy z Albertem Stankowskim, szefem Fundacji Ochrony Dziedzictwa �ydowskiego lub samych Naczelnym Rabinem Polski Michaelem Schudrichem przyczyni si� do uratowania zabytku.

 Jolanta Zachaj

 


Urz�d Miasta Hajn�wka  17-200 Hajn�wka ul. Zina 1
tel. 0 prefix 85 6822180, 6826444