Home

Ilość odsłon: 3531   Data publikacji:  2006-10-20

Atlantyda dla synagogi

   

Akcja Atlantyda, w której uczestniczą osadzeni z Aresztu Śledczego w Hajnówce powoduje nie tylko odnawianie zabytków powiatu hajnowskiego, ale również zainteresowanie lokalnych samorządów dawnymi zaniedbanymi miejscami, które warto ocalić od zapomnienia.

       Dzięki poczynaniom uczestników akcji, „światło ujrzały” między innymi stare żydowskie cmentarze w Narewce, Narwii i Nowym Berezowie. Wspólnie z władzami samorządowymi zostaną one wkrótce ogrodzone parkanem z kamieni i zabezpieczone przed dalszym niszczeniem. Zabytkowe nekropolie uporządkowano w porozumieniu z Komisją Rabiniczną ds. Cmentarzy w Biurze Rabina Schudricha, która czuwała nad przestrzeganiem rygorystycznych zasad zachowania na cmentarzu. Przedstawiciele Warszawskiej Gminy Żydowskiej wspólnie z Arturem Cyrukiem, wychowawcą hajnowskiego Aresztu Śledczego, prywatnie fascynatą kultury judaizmu, spowodowali, że 31 października do Narewki przyjadą z Izraela potomkowie narewkowskich Żydów. Blisko 40 osób po raz pierwszy zobaczy groby swoich dawnych przodków i zajmie się ich pielęgnowaniem. Izraelska wycieczka być może zwiedzi starą synagogę w Orli.

     - Może to będzie szansa na uratowanie tego pięknego zabytku – mówi Artur Cyruk – Wielokrotnie były podejmowane próby wyremontowania synagogi. Z informacji, które przekazał mi Jan Jagielski z Żydowskiego Instytutu Historycznego, już kilkakrotnie przekazywane były pieniądze na jej remont. Jaka była ich wielkość oraz losy nie wiadomo, bo było to dawno.
     Osiemnastowieczna synagoga w Orli, często w przeszłości określana jako ”Wielka” z racji znaczenia i faktycznych gabarytów, niszczeje w zastraszającym tempie. Starania gminnych władz o remont, nie znajdują w ich ocenie odzwierciedlenia w zainteresowaniu obiektem najbliższej gminy żydowskiej.

      - Zaczęliśmy rozmowy z gminą żydowską pięć lat temu - informuje Irena Odzijewicz, sekretarz Urzędu Gminy Orla – ale pomimo kilku wizyt jej przedstawicieli, nic z nich nie wynikło. Pieniądze przekazane przez Jana Jagielskiego z Fundacji Wiecznej Pamięci zostały wydane na oszklenie okien i wykonanie kostki na drodze dojazdowej. Dwie ostatnie wizyty były wyłącznie w sprawie roszczeń o przejęcie majątku. Na początku października tego roku przedstawiciel Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich, który gościł w Orli, starał się jedynie odzyskać zapłatę za teren dojazdowy do synagogi, który utwardziliśmy i wykorzystujemy jako gminną ulicę. Nie było mowy o dalszych jej losach i remoncie, którego wymaga natychmiast.

    - Nie ma tak pięknego i zabytkowego obiektu nawet w dalszej okolicy. Jego odnowienie stanowi niebagatelną kwotę, której żadna gmina nie jest w stanie zabezpieczyć – mówi Artur Cyruk – Jednak z moich informacji zdobytych podczas prowadzenia „Akcji Atlantyda” wynika, że szansa na pozyskanie funduszy istnieje. W swoich działaniach, licząc na współprace z władzami Orli, będę czynił starania, aby nagłośnić ten problem. Być może nawiązanie współpracy z Albertem Stankowskim, szefem Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego lub samych Naczelnym Rabinem Polski Michaelem Schudrichem przyczyni się do uratowania zabytku.

 Jolanta Zachaj

 


Urząd Miasta Hajnówka  17-200 Hajnówka ul. Zina 1
tel. 0 prefix 85 6822180, 6826444