„Dyskurs wokół Puszcz Podlasia – krajoznawstwo czy regionalizm”

      Człowiek i Puszcza – pod takim hasłem będzie obchodzony rok 2005 w Białowieskim Parku Narodowym. Rok otworzyło seminarium naukowe na temat: „Dyskurs wokół Puszcz Podlasia – krajoznawstwo czy regionalizm”. Wykład inauguracyjny wygłosiła prof. Simona Kossak.
5 marca wspólną dyskusję podjęli ze sobą przyrodnicy i humaniści. Było to spotkanie dość nietypowe dla ośrodka typowo przyrodniczego, jakim jest BPN. –Po raz pierwszy chyba w historii parków narodowych zaprosiliśmy zgromadziliśmy także humanistów. Natomiast skąd takie pytanie: krajoznawstwo czy regionalizm? Przede wszystkim należy powiedzieć sobie co oznaczają te pojęcia. Otóż krajoznawstwo jest XIX – wiecznym ruchem, który mówił, że chronimy naturę, a przy okazji, jakby mimochodem, zauważamy inne walory – w tym kulturowe. Krajoznawstwo jest bierne. Natomiast regionalizm to postawa aktywna, zaangażowana. W naszym regionie nadal brakuje ludzi zaangażowanych i dlatego trzeba coś w tym kierunku zrobić. Mamy nadzieję, że dzisiejsza dyskusja zapoczątkuje konkretne działania w kierunku zachowania dziedzictwa kulturowego. – tłumaczy Ewa Moroz – Keczyńska odpowiedzialna za organizację seminarium
      Całość seminarium skupiła się w dwóch blokach tematycznych dotyczących stanu dziedzictwa kulturowego w regionie oraz problemów jego zachowania, edukacji i promocji. Prelegenci, którzy zjechali się do Białowieży z różnych znaczących ośrodków naukowych całej Polski przedstawili w krótkich referatach obecny stan dziedzictwa kulturowego Podlasia. Pojawiło się również kilka przykładów dotychczasowej jego ochrony oraz postulaty dotyczące konkretnych potrzeb – te głównie z ust praktyków. – W niektórych regionach są już podręczniki do edukacji regionalnej. Nasze Podlasie nadal na takie opracowanie czeka. Jako nauczyciel chciałabym, aby, na początek, pojawiła się przynajmniej książka dla uczniów szkoły podstawowej. Potem przyszedłby czas na następne szczeble szkolnictwa – braki na rynku wydawniczym zauważyła Nela Szczuka, występująca z referatem „Edukacja regionalna w szkole” z ramienia Towarzystwa Ochrony Krajobrazu.
      Wszyscy uczestnicy zgodzili się co do konieczności podjęcia konkretnych działań: - Mam nadzieję, ze dzisiejsze spotkanie stanie się w najbliższej przyszłości zaczynem szeregu działań, mających na celu rozbudzenie regionalizmu tej ziemi. Warto byłoby potraktować hasło „Człowiek i Puszcza” nie tylko jako program na rok 2005, ale postarać się, by w ramach tej idei zapoczątkować cały cykl spotkań, corocznych lub – w miarę możliwości – częstszych. Można powołać do życia instytucję podobną kształtem do świetnie działającej Wszechnicy Biebrzańskiej. Problem – krajoznawstwo czy regionalizm nie powinien być traktowany osobno, a tylko i wyłącznie razem. Inaczej nie ma w ogóle sensu stawiać takiego dylematu – takim słowami podsumował całość spotkania Krzysztof Wolfram, reprezentujący na seminarium Biuro Porozumienia Zielone Płuca Polski.
       Na dwudziestu jeden prelegentów cztery osoby reprezentowały Hajnówkę:
mgr Piotr Omeljaniuk – historyk z wykształcenia, nauczyciel LO im. M. Curie – Skłodowskiej, regionalista, członek Towarzystwa Ochrony Krajobrazu przedstawił referat pt. „Wiatraki i młynarstwo wietrzne na Podlasiu” ,
mgr Natalia Gierasimiuk – pedagog z wykształcenia, związana z Muzeum i Ośrodkiem Kultury Białoruskiej, tłumaczka z języka białoruskiego i rosyjskiego, członek TOK wygłosiła referat na temat „Białoruski kosmos – o symbolicznej kulturze białoruskiej”,
mgr Stefan Jakimiuk – biolog z wykształcenia, przedstawiciel WWF Polska, współzałożyciel m.in. Towarzystwa Biebrzańskiego i Towarzystwa Ochrony Krajobrazu, związany również z innymi organizacjami działającymi na rzecz ochrony wartości przyrodniczych i kulturowych mówił o „Ochronie dziedzictwa kulturowego w ramach działań WWF Polska”,
mgr Nela Szczuka – absolwentka Katedry Etnologii i Antropologii Kultury Uniwersytetu Warszawskiego oraz podyplomowego studium historii w Białymstoku, nauczyciel, członek TOK poruszyła problemy edukacji regionalnej w szkole.

Joanna Chaniło

Jan Grigoruk - ikonopisarz

Piotr Omelianiuk TOK

Rafał Zubkowicz - Wydział Leśny SGGW

Stefan Jakimiuk WWF